Türkiye’de küçükbaş ve büyükbaş hayvan yetiştiriciliği ön planda bulunmakta olup küçükbaş hayvanlardan özellikle merinos koyun yetiştiriciliği tercih edilmektedir. Koyun yetiştiriciliğinin profesyonel bir şekilde yapılabilmesi için merinos koyun ırkı ile ilgili detaylı bilgi sahibi olmak kritik öneme sahiptir.
Bilindiği üzere her bir küçükbaş hayvanın, kendine özgü çeşitli özellikleri bulunmakta olup bu özelliklerin her biri, ilgili ırkın usulüne uygun yetiştirilebilmesi için bilinmek durumundadır. Peki ama merinos koyunu nedir ve merinos koyun yetiştiriciliği ile ilgili bilinmesi gerekenler nelerdir?
Merinos Koyunu Nedir?
Merinos koyunu, İspanya’da geliştirilen bir koyun ırkı olarak bilinmekte olup çeşitli özelliklere sahiptir. Merinos koyun ırkının kökenlerine yönelik pek çok araştırma yapılmıştır. Merinos konuyu nedir sorusu kapsamında, merinos koyununun Kuzey Afrika’dan İspanya’ya Arapların getirdiği koyun ırklarından geliştirildiği düşünülmektedir.
Merinos koyunları, dünyanın pek çok ülkesinde yetiştirildiği için bu ırkın koyun türleri arasında önemli bir yere sahip olduğunu ifade etmek olanaklıdır. Farklı çevre koşullarına çok iyi bir şekilde adapte olabilen bu koyun ırkının dünya genelinde melezlemesi yapılmaktadır. Döl verimi bir hayli yüksek olan merinos koyunu yetiştiriciliği yapılan koyun türlerinden biri olarak ön plana çıkmaktadır.
Merinos Koyun Yetiştiriciliği
Türkiye’de de merinos koyunu, hayvancılıkla uğraşanların ilgisini çekmekte ve bu nedenle merinos koyun yetiştiriciliği ülkenin birçok ilinde gerçekleştirilmektedir. Kurak meralarından çok iyi bir şekilde yararlanabilen merinos koyunları, oldukça verimli bir koyun ırklarından biridir, bu nedenle koyun yetiştiriciliği bağlamında merinos koyunlarının tercih sebebi olduğunu ifade etmek olanaklıdır.
Bilindiği üzere hayvan yetiştiriciliğinde, ilgili hayvan türü ile alakalı birçok hususun bilinmesi önemlidir ve bireylerin başarılı bir şekilde yetiştiricilik yapmasını mümkün hale getirmektedir. Bu nedenle merinos koyun yetiştiriciliği kapsamında, merinos koyununa nasıl bakıldığı, özellikleri, merinos koyun türleri başta olmak üzere pek çok hususun açıklanmasının yerinde olduğu bilinmektedir.
Merinos Koyun Özellikleri
Merinos koyunları, oldukça özel koyun ırklarından biridir ve çeşitli özelliklere sahiptir. Hayvancılık alanında oldukça önemli olan merinos koyun özellikleri genel hatlarıyla aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Bu koyun türü, İspanya’da geliştirilmiştir ve dünyanın pek çok ülkesinde yetiştirilen ırklardan biridir.
- Çevreye adapte olma konusunda pek çok koyun türüne göre çok daha başarılıdır.
- Hastalıklara karşı oldukça dayanıklıdır ve yaşama gücü diğer koyun türlerine göre oldukça fazladır.
- Bakım ve beslenme şartları iyi olursa yılda 1 ya da 2 kere doğum yapabilmektedir.
- Döl verimi, pek çok koyun türüne göre çok fazladır.
- Melez koyun türlerinden biri olarak bilinmekte ve ülkenin farklı illerinde hayvan yetiştiriciliğinde tercih edilmektedir.
- Orta Anadolu Merinosu, Karacabey Merinosu, Malya Koyunu ve Anadolu Merinosu olmak üzere dört farklı merinos türü bulunmaktadır.
Bu ve buna benzer özelliklerin her biri, merinos koyun özellikleri kapsamında yer almakta ve merinosun sahip olduğu özellikler, dünyanın pek çok ülkesinde merinosun hayvancılıkta tercih sebebi olmasını olanaklı hale getirmektedir.
Merinos Koyun Türleri
Verimlilik seviyesi oldukça yüksek olan merinos koyunu, farklı türlere sahiptir. Merinos koyun türleri, kendilerine özgü pek çok özellik ile ön plana çıkmakta ve hayvancılıkta ilgi odağı haline gelmektedir. Türkiye’de ön plana çıkan merinos koyun türlerini, genel hatlarıyla aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:
- Malya Koyunu
- Anadolu Merinosu
- Karacabey Merinosu
- Orta Anadolu Merinosu
Peki ama her bir merinos türünün özellikleri ve sahip olduğu avantajlar nelerdir ve merinos koyunları, neden hayvancılıkta tercih edilmelidir?
Karacabey Merinosu
Alman Yapağı Et Merinosu ile Kıvırcık melezlenmesi sonucunda oluşan Karacabey merinosu, %90’ın üzerinde olacak şekilde merinos genotipi taşımaktadır. Karacabey merinosunu, diğer koyun türlerinden ayrılabilecek çeşitli özelliklere sahiptir. Bu özelliklerden bazılarını, Karacabey Merinosunun daha iyi bir şekilde anlaşılabilmesi için şu şekilde sıralamak olanaklıdır:
- Bacak uçları ve yüz kısmı çıplaktır.
- Vücudu geniş, yuvarlak yapılı, derin ve orta uzunluktadır.
- Sırdı geniş ve düzgün, bacakları ise orta irilik ve uzunluktadır.
- Renginin beyaz olduğu bilinmekte ve kuyruğu yağsız, ince ve uzundur.
- Dişilerinde boynuz bulunmasa da erkeklerinde &10-15 boynuzludur.
- Yapağısı oldukça incedir ve bu özellik, yapağının tekstil için uygun olduğunu belli etmektedir.
Karacabey Merinosunun özellikleri ve vücut biçimi ile rengi yukarıdaki gibi sıralandığı gibidir.
Karacabey Merinosu Ortalama Verim Özellikleri
Türkiye’nin pek çok ilinde yetiştirilmekte olan Karacabey Merinosu ortalama verim özellikleri, şu şekilde sıralanabilir:
- Yapağı Verimi: D:2,5-3, E: 3-4 kg
- Koç Altı Koyuna Göre Kuzu Verimi: 100 / 120-130
- Yapağı Kalitesi ve Uzunluk: 58’S-60’S, 7-8 cm
- Laktasyon Süresi: 130-140 gün
- İkiz Doğum Oranı: %10-15
Yukarıdaki gibi belirtilen verim özellikleri, Karacabey merinosunun oldukça verimli bir koyun ırkı olduğunu gözler önüne sermektedir.
Anadolu Merinosu
Bir diğer Merinos türü, Anadolu Merinosu olarak bilinmekte ve Türkiye’nin pek çok yerinde hayvancılık için tercih edilmektedir. Akkaramanlar ile Alman Et Merinosları melezlenmesi sonucunda meydana getirilmiştir. Anadolu merinosunun, %75-80 merinos genotipine sahip olduğu bilinmektedir. Baş, vücut ve bacakları beyaz renktedir. Yapağısı bir örnek, sık ve uzundur. Derin, iri ve geniş yapılı vücut özelliklerine sahiptir.
Malya Koyunu
Alman Et Merinosları ile Akkaramanların melezlenmesi ile oluşan Malya Koyunu, baş ve bacaklarında siyah renklere sahip olabilir. Bunun yanı sıra vücudu beyazdır. Malya koyununun, yapağı verimi bakımından Akkaramanlardan üstün olduğu bilinmektedir.
Orta Anadolu Merinosu
Konya Merinosu olarak da adlandırılan Orta Anadolu Merinosu, Akkaraman ile Alman Et Merinoslarının çiftleştirilmesi ile oluşturulmuştur. Bacakları, başı ve vücudu beyazdır. Boynuzsuz olan bu merinos türünün kuyruğu uzun ve incedir. Orta Anadolu Merinosları, Akkaramanlara göre derin, geniş ve iri bir vücut yapısına sahiptir.
Merinos Koyunu Nerelerde bulunur?
Birçok insan, Merinos koyunu nerelerde bulunur? sorusu üzerinden çeşitli sorular sormakta olup bu soruya kısaca şu şekilde cevap vermek olanaklıdır: Merinos koyunları en fazla Ege Bölgesi’nin bazı illeri (Aydın, İzmir ve Manisa), Marmara ve Trakya’nın güney doğusunda bulunan illerde yetiştirilmektedir.
Merinos Koyunu Yılda Kaç Kez Doğurur?
Döl verimi çok yüksek olan Merinos koyunlarının ne kadar doğurduğu merak konusu olmaktadır. Merinos koyunu yılda kaç kez doğurur sorusu kapsamında Merinos koyunlarının, gerekli bakımlarının yapılması durumunda yılda bir ya da iki kez doğurduğu bilinmektedir.
Merinos Koyunu Ne Yer?
Bilindiği üzere her bir hayvan, belirli yiyecekleri yiyebilmektedir. Merinos koyunu ne yer sorusu kapsamında koyunların saman, kaba yem (yeşil yemler, silo yemleri) ve kuru ot yediğini ifade etmek olanaklıdır.
Merinos Koyunu Ne Kadar Verim Alınır?
Merinos türlerinin kaç kilo et verdiklerine yönelik sorulan, Merinos koyunu ne kadar verim alınır? sorusu kapsamında Merinos koyunlarının yaklaşık 17-18 kg et verdiğini belirtmek mümkündür.
Merinos Koyunu Kaç Kuzu Verir?
Merinos koyunlarının döl veriminin çok yüksek olduğunu, bu nedenle bazı koyun türlerine göre fazla sayıda kuzu verdiklerini ifade edebiliriz.
Yukarıdaki gibi sıralanabilen her bir başlık, Merinos koyunu nedir sorusu kapsamında değerlendirilebilmekte olup bu hususların bilinmesi, Merinos koyunlarının başarılı bir şekilde bakımlarının yapılmasını olanaklı hale getirmektedir. Bu nedenle Merinos koyunu yetiştirmek isteyen kişilerin, temel hususları bilmesi kritik öneme sahiptir.