Tavuklardaki hırıltının temelinde solunum CRD hastalığı yatmaktadır. Tavuklarda bu hastalık çeşitli reaksiyonlar göstermektedir. Tavuklarda; hapşırma, göz ve burun akıntısı, hırıltı sesi, tavukların gözlerinde şişkinlik ve durgunluk olarak hastalık kendisini göstermektedir. Tavuklarda CRD hastalığı doğal tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Tavuklarda görülmekte olan bu CRD hastalığı solunum yollarına ait bir hastalıktır. CRD hastalığı bulaşıcı bir hastalık özelliği göstermektedir.
İçindekiler →
Tavuklarda Hırıltı Neden Olur?
Tavuklar bulundukları ortamlarda bazı hastalıklara yakalanabilmektedirler. Tavukların hastalıklara yakalanmaları onlarda bazı sorunlara neden olmaktadır. Hastalan tavuklarda hırıltı sesi meydana gelebilmektedir. Tavuklardaki bu hırıltının nedeni ise tam olarak anlaşılmaktadır. Tavuk besleyen kişiler sürekli olarak bu durumla karşı karşıyadır. Tavuk besleyicileri bu durumla karşılaştıklarında kimden nasıl yardım isteyecekleri konusunda yeterli bilgiye sahip değildir.
Tavuklarda Hırıltının Nedenleri
Tavuklarda hırıltı bazı hastalıklardan kaynaklanmaktadır. Bu durum karşısında tavuk sahipleri haylice endişelenmektedir. Hırıltının birçok nedeni bulunmaktadır. Uzmanlar tavuklarda meydana gelen hırıltıyı birçok nedeniyle birlikte açıklamıştır. Bu nedenler ise;
- Bakterinin sebep olması
- Virüs sebebiyle
- İç parazitin sebep olması
- Aşı sonrasında oluşmuş olan reaksiyon
Tavuklarda meydana gelen hırıltı yukarı da sayılan sebeplerden meydana gelmektedir. Tavuklarda meydana gelen hırıltının nedeni bilinmeli ve ona göre tedbir uygulanmalıdır. Hırıltıya neden olan durumlar çok iyi tespit edilmelidir. Çözümler daima bu nedenlere göre tavuklara uygulanmalıdır. Tam tersi durum oluşursa yanlış soruna yanlış çözüm yolunun uygulanması tavuklarda başka sağlık problemlerine yol açacaktır.
Tavuklardaki Hırıltı Bulaşıcı Mıdır?
Hırıltıyı meydana getiren etmenler bakteriler ve virüsler olduğundan dolayı hırıltı bulaşıcı özellik göstermektedir. Hasta tavuk diğer tavuklardan ayrı bir ortamda tutulmalıdır. Hasta tavuk tedavi sırasında farklı bir ortamda bulunmalıdır ve tedavi edilmelidir. Bakterilerin artması durumunda hasta tavuğun çevresinde bulunan diğer tavuklarda hastalanacaktır.
Tavuklarda Görülmekte Olan Önemli Solunum Yolu Hastalıkları
Endüstriyel tavukçuluk yetiştirilme döneminde çevrenin kontrolünün kümeslerde yapılmasından dolayı tavuklarda birçok solunum yolu hastalıklarına rastlanılmaktadır. Modern işletmecilikte görülen bu sorun büyük bir risk oluşturmaktadır. Tavuklarda hırıltı nasıl geçer birçok işletme bunun cevabını aramaktadır. Tavuklarda görülmekte olan sindirim yolu ve solunum yolu hastalıkları çoğu kez birbirine karışmış olabilmektedir.
Bu durumun hasta tavuğun tedavisini zorlaştırmaktadır ve zaman zaman da başarısız bir tedaviye neden olmaktadır. Tavuklarda görülen bazı solunum yolundan kaynaklanan hastalıklar orta semptomları göstermektedir. Solunum yolunda gösterilen hastalıklar bazen de duyarlı tavuk sürülerinin ölümüne yol açmaktadır. Kanatlı hayvanlarda meydana gelen solunum yolu hastalıkları enfeksiyonlarının birçok nedeni bulabilmektedir.
Bu durumu kuramsal bilgilerle açıklarsak; bakteriyel, viral, management ve fungal faktörlerdir. Hastalığın seyri zaman zaman değişmektedir. Solunum yolundaki hastalıkların teşhisinin doğru yapılması çok önemlidir. Tavuk sürüsünün hastalıklardan korunması için iyi bir planlama yapılmalıdır.
Kanatlı Hayvanlardaki Primer Faktörler
Bu faktörler canlı ve cansız olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Canlı faktörler,
- Virüsler
- Bakteriler
- Mikoplazmalar
- Mantarlar
- Protozoonlar
- Sekonder İnfeksiyonlar
Cansız faktörler,
- Amonyak fazlalığı
- Yetersizlikler
Sekonder faktörler,
İç ve dış faktörler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İç faktörler,
- Genetik
- Cinsiyet
- Beslenme
- İmmunsupresyon
- Amonyak
- Stres
Dış faktörler,
- Isı (soğuk, sıcak)
- Nem
- Toz
- Havalandırma
Bakteriyel Solunum Sistemi Hastalıkları
İnfeksiyöz Koriza: Sadece tavuk ve bıldırcınlarda görülmektedir. Hindi, kaz ve güvercin enfeksiyon meydana gelmemektedir. Tavukların gözlerinde subkutan ödemi ve şişme görülmektedir. Tavukların iştahları azalmaktadır. Yumurtlama da verim kaybı olmaktadır. Tavuklarda hırıltıya ve ishale neden olmaktadır. Hastalığın öldürücülüğü de yüksektir. Hastalık en çok solunum yolu ile bulaşmaktadır. Hastalık bunun yanında ilaca hızlı bir direnç göstermektedir.
Mikoplazma Enfeksiyonları: Hastalığın ana etkenleri hırıltılı bir solunum, soluk alma sırasında boynun öne doğru eğilmesi ve öksürüktür. Tavuklarda eklemlerin şişmesi yanlaması sonucunda topallık meydana gelmektedir. Bu enfeksiyonda canlı aşılar etkili olmaktadır. Tylosin tartarat antibiyotik olarak hastalığın tedavisinde etkilidir. Tedavi süresi ve aralığı iyi belirlenmelidir.
Tavuk Kolerası: Genellikle solunum sisteminin belirtileri görülmektedir. Enfeksiyonun kaynağı, hastalığı kronik olarak kanatlılar geçirmektedir. Kas içinde kullanılması ölümü engellemektedir.
Mikoplazma İnfeksiyonlarının Ekonomik Önemi
- Ölüm oranlarında artış
- İlave olarak tedavilerde ortaya masraflar
- Yüksek ıskarta oranı
- Yumurtaların veriminde düşüş
- Yumurta kabuk kalitesinde bozukluk
- Kuluçkanın verimliliğinde azalma
Tavuklarda CRD Hastalığı ve Tedavisi
Kanatlı hayvanlarda görülen kronik hastalıktır. Kanatlı hayvanlarda yaygın olarak görülmektedir. Tedaviden daha öncelikli olan virüsün yayılmasına engel olmaktır. Hastalığa tedbir olarak kümesin kurulması ve yapısı, haritadaki yönü, doğru yardımcı araçların kullanımı, hijyenin sağlanması, havalandırmanın yapılması ve zamanında yapılan temizlik şeklinde sıralanmaktadır. Kuzey rüzgarının kümese doğru sık sık esmesi hastalığa neden olmaktadır. Bu sebeple kümeslerin kapalı olan kısmı kuzey haritası yönünde konumlandırılmalıdır.
Her kümeste bulunan hasta tavuk izolasyon sürecine tabi tutulmalıdır. Hasta hayvanlar ile sağlıklı hayvanlar en az 2 hafta ayrı kümeste kalmalıdırlar. Hastalığa tedbir olarak tünek açılmalıdır. Tünek kümeslerdeki hava akımını sağlamaktadır. Tünekler plastik ızgara yardımıyla da yapılabilmektedir. Kümeslerde bulunan uyku kısmında tüneklere yer verilmelidir. Eğer imkanlar elverişli ise mutlaka kümeslere havalandırma kurulmalıdır. Eski kümeslere ise çözüm olarak cam ölçüsü kadar boşluk açılmalıdır.
Tavuklarda solunum yolu hastalıkları ilaçları tedavinin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Garlicon ilacı da bunlardan bir tanesidir. Bu ilaç hayvanların bağışıklık sistemlerinin gelişimini sağlamaktadır. Bağırsaklarındaki florasını dengelemeyi sağlamaktadır. Hayvanların bağırsak mukozalarını daha işlevsel hale gelmesini sağlamaktadır. Hastalığın azalmasında önemli bir yardımcıdır. Enerji ve besin veren maddelerin daha etkin kullanımına yardımcı olmaktadır.
Bu ilaç tavuk hastalıkları hırıltı ilaçları arasında da yer almaktadır. Kanatlı hayvanların beslenmeleri için tasarımı özel yapılmıştır. Tüm kanatlı hayvanların bulunduğu çiftliklerde üretimin gerçekleştiği organlara ve hayvanların sağlığına olumlu yönde katkı sunmaktadır. Hayvanlardaki besin emilimini oldukça arttırmaktadır. Bunun yanı sıra kanatlı hayvanlardaki kilo artışını da sağlamaktadır. Düşük ölüm oranlarına da katkısı yadsınamaz. İlaç farklı ihtiyaç ve kullanımlarına göre sıvı ve toz şeklinde satılabilmektedir. Bu ilaç kanatlı hayvanların kesim zamanına kadar güvenle kullanılabilmektedir. İlaç gerekli olan tüm sertifikalara sahiptir.
