Zaman zaman tavuklarda yumurta veriminin düşmesi durumu ile karşılaşılabilmektedir. Tavuklardaki yumurta verimi pek çok sebebi bağlı olarak artış yada azalış gösterebilir. Yumurta veriminin azalmasında tavukların yaşadığı ortamın olumsuz koşulları ve hayvanların üzerinde stres oluşması önemli etkenlerdir. Örneğin tavukların bulunduğu ortamın soğuk olması yumurta veriminin düşmesinde önemli unsurlar arasında yer alır.
Tavuklar soğuğa dirençli hayvanlardır ancak normalden daha düşük soğuğa maruz kaldıklarından yumurtlama eylemlerinde azalma görünür. Bu nedenle yaz döneminde çok fazla yumurta alınabilir. Ancak kışın bu miktar düşüş gösterir. Kümes uygun yöntemler eşliğinde ısıtıldığı takdirde tavuklar yeniden yumurta yapmaya eğilim gösterecektir.
Yumurta yapma eylemini değişmesinde bir başka etken de kümeste bulunan horoz sayısıdır. Kümeste yer alan horoz sayısı fazla ise tavuklar için stres kaynağı olacaktır. Tavuklar kümes içerisinde devamlı uygun bir alan arıyor ya da horozların yaklaşan icadı bölgede saklanıyorsa horoz sayısının kümeste fazla olduğu düşünülebilir. Tavuklar genelde kaçacak bir alan arayabilir ancak sırt ve kafa bölümlerinde tüy yolunmaları görüldüğü takdirde bunun anormal bir durum olduğu ve bu sorundan kaynaklı olduğu belirgindir.
İçindekiler →
Tavuklarda Yumurta Veriminin Düşmesi
Tavuklarda yumurta veriminin düşmesi yukarıda sayılan sebepler başta olmak üzere pek çok durumdan kaynaklı olabilir. Bunlardan bir diğeri de tavukların tüy döküm sürecine girmiş olmasıdır. Halk ağzında tavuğun tüleğe girmesi olarak ifade edilen kavram hayvanın kendisini yeniden toplaması için yumurtayı kesmesine sebep olabilir. Bu doğal bir süreçtir.
Yukarıda sayılan etkenlerle birlikte sıklıkla kümes değişimi de yumurta veriminin düşmesine neden olabilir. Tavuklar aynı alan içerisinde farklı bir kümese dahi konsa, bir süre yumurta veriminde düşüş gözlenebilir. Ya da mevcut kümese farkla tavuklar getirilmesi de bir stres kaynağı olarak yumurta verimini etkileyebilir.
Bunun yanı sıra kümeste ya da tavuklarda oluşan bir hastalığa karşı yapılacak ilaçlama da tavukları rahatsız edebilir. Örnek olarak tavuk biti sorunu mevcut ise; bu soruna karşı kullanılan kimyasal ilaçların tavuklar üzerinde stres oluşturacağı ve verimli azalmayı sebep olacağı aşikârdır. Bazı durumlardan doğal yöntemler aracılığıyla ve hayvanların yapısına çok etkilemeden önlem almak mümkündür.
Örneğin tavuk biti sorununda kümeste düzenli aralıklarla kireç uygulaması yapmak ve hayvanların topraklarına bildiği alanlar oluşturmak faydalı olabilecek bazı uygulamalardır. Bunun yanı sıra ölümcül bir rahatsızlık olabilen tavuk bitine karşı; hayvanların serbest gezmesi ve doğal yaşam alanlarında bulunması da önem arz eden ayrıntılardan biri diğeridir.
Gezen tavuk yumurta verimi; çeşitli kimyasal yöntemler uygulanarak büyütülen hayvanlara nazaran oldukça fazladır. Ayrıca gezen tavukların yumurtasının, kümeste kapalı ve olumsuz şartlarda yetişen hayvanlara nazaran çok daha verimli ve faydalı olacağı kesindir.
Tavukların Yumurta Verimini Etkileyen Unsurlar
Tavukların yumurta veriminde etkili unsurlardan bir diğeri de yaşı ve ırkı gibi özellikleridir. Kimi hibrit denilen ırklar 4 aylık civarında yumurta verimine başlayabilir. Bununla birlikte tavuk türlerinin çoğu yaklaşık 8 aylık civarında yumurta verimine başlar. Aynı zamanda bazı cinsler 6-7 yıl gibi sırayla ve en üst düzey verimle yumurta verirken; hibrit ırklar; 3 yaş civarına geldiğinde çok daha az yumurtlamaya yatkın olur.
Kanatlı hayvanlarda özellikle tavuklarda yaşın ilerlemesi ile yağlanma birlikte ilerler. Tavuğun yağlanması ve yumurta veriminin düşmesi de bağlantılıdır. Bu sebeple hem yaşı ilerleyen hem de yağlanmaya meyilli tavuklarda yumurta verimi daha düşük olmaktadır.
Yukarıda sayılan temel sebepleri dışından yumurta bedelinin konusundan en belirleyici etkenlerden birisi, hayvanların tükettikleri besinlerdir. Beslenme biçimi hem yumurta verimi artışına hem de azalışına etki edebilir. Tavuklar kalsiyum, protein ve benzeri vitamin ihtiyaçlarının karşılandığı durumlarda daha fazla yumurta yapar.
Örnek olarak yumurta kabuğunun hayvanda oluşabilmesi için vücudu kalsiyuma ihtiyaç duyar. Tavuk zar şeklinde kabuksuz bir yumurta oluşturuyorsa, bunun nedeni ilk olarak kalsiyum eksikliğini akla getirmelidir. Yumurta kabuğu gibi besinlerin hayvanın yemeğine katılması ile birlikte sorun kısa süre içerisinde çözülebilir.
Bununla birlikte hayvanlara sunulan ve pek çok ihtiyacını birlikte karşılayan çeşitli yem türleri de mevcuttur. En faydalı olanı ve en doğal içeriklisi seçilerek hayvanın hem sağlıklı bir şekilde yetişmesine hem de verimli yumurta alımına katkı sağlanabilir.
Verim Artırıcı Tavuk Yemi Yapma
Verim artırıcı tavuk yemeği nasıl yapılır sorusu; yetiştiriciler tarafından merak edilen içeriklerden birisidir. Özellikle hazır yemlerden ziyade bazı yetiştiriciler kendi hazırladıkları faydalı içerikleri hayvanları sunmayı tercih etmektedir. Daha fazla doğal içerikli olan bu tavuk yemi karışımları; hayvanların yumurta verimlerinin artmasında önemli belirleyicilerden bir tanesidir.
Çeşitli yem ve gıdaların yanı sıra; buğday, arpa, yumurta yemi ve mısır gibi ürünler karıştırılarak faydalı ve besleyici içerikler elde edilebilir. Tavuklara mısır vermenin de yumurta kalitesini arttırıcı bir etkisi vardır. Ancak dikkat edilmesi gereken nokta mısırın yağlı bir besin olduğudur ve tavuklara sıklıkla verildiğinde yağlanmaya neden olur. Bu durum da aksine yumurta verimini düşmesini tetikler. Dolayısıyla mısır yeme ara sıra katılması gereken bir üründür.
Bu noktada önemli içeriklerden birisi de tavukların sağlıklı olması ve verimini artırmak için; düzenli veteriner hekim kontrolünden geçmelidir. İlk olarak kümes hayvanları çeşitli rahatsızlıklara yatkın oldukları için ve hastalıkları büyük oranda bulaşıcı olabildiği için; tüm kümesi tehdit edebilir. Böyle üzücü bir durum yaşanmaması için devamlı hekim kontrolü önemlidir.
Aynı şekilde verimin artırılması amacıyla da; öncelikle hayvanlarda hangi vitaminin eksik olduğu tespit edilirse, çok daha bilinçli ve başarılı bir verim artırma yöntemi uygulanabilir. Hayvanların en çok ihtiyaç duyduğu temel vitaminler verildiğinde verim kısa sürede artış gösterecektir.
